BISKUP SENIOR
KARDYNAŁ PREZBITER
Kardynałowie Świętego Rzymskiego Kościoła tworzą szczególne Kolegium, któremu przysługuje prawo wyboru Biskupa Rzymskiego, zgodnie z postanowieniami specjalnego prawa. Ponadto kardynałowie są do dyspozycji Papieża, czy to działając kolegialnie, gdy są zwoływani razem dla rozważenia ważniejszych spraw, czy też pojedynczo, mianowicie przez wykonywanie różnych urzędów, świadcząc pomoc Biskupowi Rzymskiemu, zwłaszcza w codziennej trosce o Kościół powszechny (КPК 349).
Kardynał prezbiter Marian Jaworski – Biskup Senior Archidiecezji Lwowskiej Kościoła rzymskokatolickiego. Kardynał tytularny kościoła św. Sykstusa w Rzymie. 44 Arcybiskup Metropolita Lwowski obrządku łacińskiego oraz pierwszy kardynał wśród łacińskich Arcybiskupów Lwowskich.
NOTA BIOGRAFICZNA
Dzieciństwo i młodość
21.08.1926 – urodził się we Lwowie, w rodzinie Wincentego i Stanisławy (Łastowieckiej); ochrzczony w Kościele św. Antoniego we Lwowie, otrzymał imię Marian Franciszek
1945 – po ukończeniu szkoły wstąpił do Arcybiskupiego Wyższego Seminarium Duchownego we Lwowie, które zostało przeniesione do Kalwarii Zebrzydowskiej
Kapłan
25.06.1950 – święcenia kapłańskie z rąk Arcybiskupa Lwowskiego Eugeniusza Baziaka w Kalwarii Zebrzydowskiej; Msza św. Prymicyjna w Kościele św. Klemensa w Zawoji
1950-1952 – wikariusz parafii Basznia Dolna koło Lubaczowa
1952 – Doktor teologii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie; rozprawa pt. „Rozwój poglądów Józefa Geysera na zasadę przyczynowości. Studium krytyczne”
1952-1954 – wikariusz parafii Poronin
1954-1965 – studiuje w Lublinie i Warszawie
1955 – Doktor filozofii, Katolicki Uniwersytet Lubelski; rozprawa pt. „Arystotelesowska i tomistyczna teoria przyczyny sprawczej na tle pojęcia bytu”
1956-1958 – kapelan Arcybiskupa Eugeniusza Baziaka; prowadzi wykłady w kilku seminariach diecezjalnych i zakonnych
1961-1967 – wykłada na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
1965 – habilitacja na Wydziale Filozofii Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie na podstawie dorobku naukowego i rozprawy pt. „Poznanie religijne Boga według Romano Cuardiniego”
1967 – w wypadku kolejowym pod Działdowem traci lewą dłoń
1970-1984 – sekretarz Rady Naukowej Episkopatu Polski; przyczynił się do odnowy i organizacji fakultetów teologicznych w całej Polsce, zabiegał o ich publiczne uznanie przez władze państwowe
1974 – kanonik gremialny kapituły archikatedralnej w Lubaczowie
1974-1982 – dziekan Papieskiego Wydziału Teologicznego w Krakowie; nominowany naprofesora nadzwyczajnego, a potem zwyczajnego
14.12.1976 – prałat honorowy Papieża Pawła VI
1982-1988 – pierwszy rektor nowo erygowanej przez papieża Jana Pawła II Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie
Biskup
21.05.1984-16.01.1991 – biskup tytularny Lambesi (prowincja rzymska Numidia, obecnie Algieria) oraz Administrator Apostolski polskiej części Archidiecezji Lwowskiej z siedzibą w Lubaczowie
23.06.1984 – święcenia biskupie w Katedrze na Wawelu udziela kardynał Franciszek Macharski, Arcybiskup Krakowski; współkonsekratorzy – Arcybiskup Henryk Gulbinowicz, Metropolita Wrocławski, i Jerzy Ablewicz, biskup Tarnowski
1985 – Doktor Honoris Causa Uniwersytetu Ruhr w Bochum (Niemcy)
1987 – Konsultor Kongregacji ds. Seminariów i Uniwersytetów Katolickich
16.01.1991– mianowany przez Jana Pawła II Arcybiskupem Metropolitą Lwowskim obrządku łacińskiego; zajmuje się nowo utworzonym Lwowskim Seminarium Duchownym, infrastrukturą kościołów katolickich; przeprowadził synod Archidiecezji Lwowskiej oraz diecezji Łuckiej, celem którego było odrodzenie życia religijnego w duchu Soboru Watykańskiego II
18.05.1991 – ingres do Bazyliki Metropolitalnej, gdzie po raz pierwszy po II wojnie światowej wyświęca dwóch kapłanów (Józefa Michajłowskiego i Andrzeja Buczyńskiego) oraz jednego diakona (Andrzeja Zajączkowskiego)
28.11-14.12.1991 – udział w І Specjalnym Zgromadzeniu Synodu Biskupów poświęconego Europie, Watykan
28.02.1992-05.11.2008 – przewodniczący Konferencji Episkopatu rzymskokatolickiego na Ukrainie
29.02.1992 – otrzymuje paliusz metropolitalny z rąk Nuncjusza Apostolskiego w ZSRR Arcybiskupa Francesco Colasuonno w Katedrze Lwowskiej
2-29.10.1994 – udział w ІX Zwyczajnym Zgromadzeniu Synodu Biskupów, Watykan
1996 – Konsultor Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego
1996 – medal Bene Merenti Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie
1996 – honorowy obywatel Lubaczowa
1996-1998 – Administrator Apostolski diecezji Łuckiej
1996-2008 – rektor Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Lwowskiej
1998 – członek Prezydium Papieskiej Rady ds. Rodziny
1-23.10.1999 – udział w ІІ Specjalnym Zgromadzeniu Synodu Biskupów poświęconemu Europie, Watykan
Kardynał
21.02.1998 – wyniesiony do godności kardynalskiej in pectore (w sercu) Ojca Świętego
21.02.2001 – ogłoszony kardynałem prezbiterem z kościołem tytularnym św. Sykstusa w Rzymie
3.03.2001 – uroczysty ingres Kardynała Mariana Jaworskiego, Metropolity Lwowskiego, do Bazyliki Metropolitalnej
30.09-27.10.2001 – udział w X Zwyczajnym Zgromadzeniu Synodu Biskupów, Watykan
23.10.2001 – Przewodniczący Państwowego Komitetu do spraw ochrony państwowej granicy Ukrainy B. Ołeksijenko nagrodził medalem za zasługi dla ochrony wojsk pogranicznych Ukrainy
27.12.2001 – Prezydent Ukrainy Leonid Kuczma przekazał list pochwalny: „Wyrażam Eminencji szczerą wdzięczność za sumienną pracę, a także za osobisty wkład w duchowy rozwój ukraińskiego państwa”
28.05.2002 – odznaczony medalem Jarosława Mądrego V stopnia
28.05.2002 – doktor Honoris Causa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
2005 – obecny przy Janie Pawle II w ostatnich dniach jego życia, udziela Sakramentu namaszczenia chorych; uczestnictwo w konklawe w czasie wyboru nowego Papieża Benedykta XVI
8.06.2006 – doktor Honoris Causa Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie
19.08.2006 – Prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko podpisał dekret o nagrodzeniu Kardynała Mariana Jaworskiego medalem Jarosława Mądrego IV stopnia z okazji jubileuszu 80-tej rocznicy urodzin za znaczący osobisty wkład w utwierdzanie ideałów duchowych, działalność charytatywną i budowanie zgody w społeczeństwie oraz za wieloletnią posługę teologiczną
10.10.2006 – Doktor Honoris Causa Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu za: znaczny wkład w zapoczątkowanie i rozwój polskiej fenomenologii oraz wskazanie na niezbywalną rolę w tworzeniu ludzkiej przestrzenie sensu; troskę o promocję kadry i kształcenie studentów oraz o nadanie rangi akademickiej studium teologicznym w Polsce, w tym Papieskiemu Wydziałowi Teologicznemu we Wrocławiu; wkład w odnowę życia religijnego na kresach wschodnich oraz na rzecz pojednania i współpracy narodu ukraińskiego i polskiego; jako przedstawicielowi tych kapłanów Archidiecezji Lwowskiej, którzy po trudnych doświadczeniach wojennych budowali struktury kościelne na ziemiach zachodnich zwłaszcza w Archidiecezji Wrocławskiej
2006 – honorowy obywatel Krakowa
21.02.2008 – odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia teologiczne i dydaktyczne oraz za posługę duszpasterską Kościołowi Lwowskiemu (postanowienie Prezydenta Polski Lecha Kaczyńskiego z dnia 17.09.2007)
21.10.2008 – Benedykt XVI przyjmuje rezygnację kardynała Mariana Jaworskiego z urzędu Metropolity Lwowskiego
22.11.2008 – uroczyste przekazanie władzy w Archidiecezji Arcybiskupowi Koadiutorowi Mieczysławowi Mokrzyckiemu
2008 – Biskup Senior, rezydent Archidiecezji Krakowskiej
2009 – odznaczony medalem Bene Merenti Polskiego Towarzystwa Teologicznego
Odznaczenia:
Postanowieniem z dnia 19 stycznia 2017 „w uznaniu znamienitych zasług dla odbudowy życia religijnego na Kresach Wschodnich oraz pogłębiania dialogu ekumenicznego, za osiągnięcia naukowe w dziedzinie filozofii i teologii” prezydent RP Andrzej Duda odznaczył go Orderem Orła Białego. Wcześniej postanowieniem prezydenta Lecha Kaczyńskiego z 17 września 2007 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. W 2006 prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko uhonorował go Orderem Księcia Jarosława Mądrego IV klasy, wcześniej w 2002 został wyróżniony tym samym orderem V klasy przez prezydenta Łeonida Kuczmę. W 2016 przyznano mu Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”(dekoracja medalem miała miejsce w 2019).
Otrzymał tytuły doktora honoris causa: Uniwersytetu w Bochum (1985), Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (2002), Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (2006) i Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu (2006). Został uhonorowany uroczystym odnowieniem jego doktoratów uzyskanych na Uniwersytecie Jagiellońskim (2005) i Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (2008). Medale Bene Merenti przyznały mu Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie (1996) i Polskie Towarzystwo Teologiczne (2009).
Nadano mu honorowe obywatelstwa: Lubaczowa (1996), Krakowa (2006) i Puszczykowa (2013). Otrzymał także odznakę honorową „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego” (2017) i Złotą Odznakę Honorową Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski (2019).
Zmarł 5 września 2020 w Krakowie. 11 września 2020 po mszy pogrzebowej w bazylice Matki Bożej Anielskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej został pochowany w krypcie kaplicy cudownego obrazu Matki Bożej Kalwaryjskiej.
W dniu 5 września 2020 roku w wieku 94 lat zmarł kardynał-prezbiter Marian Jaworski – biskup senior archidiecezji lwowskiej Kościoła rzymskokatolickiego. 44 Arcybiskup-metropolita lwowski obrządku łacińskiego i pierwszy kardynał wśród łacińskich arcybiskupów lwowskich, który współpracował z trzema papieżami: św. Jan Paweł II, Benedykt XVI i Franciszek.
11 września 2021 r. w katedrze lwowskiej arcybiskup Mieczysław Mokrzycki pobłogosławił tablicę pamiątkową kardynała Mariana Jaworskiego w kaplicy Chrystusa Miłosiernego wraz z biskupem Bronisławem Bernackim i biskupem Marianem Buczkiem, duchowieństwem i wiernymi katedry.
Dnia 4 września w Sanktuarium Matki Bożej w Kalwarii Zebrzydowskiej, gdzie jest pochowany ks. kard. Marian Jaworski modlono się za jego duszę.
Dnia 21 maja w Sanktuarium Matki Boskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej abp Marek Jędraszewski-metropolita krakowski poświecił tablicę nagrobną ś p. kardynała Mariana Jaworskiego w kaplicy Matki Boskiej Kalwaryjskiej.
Przy ustawionych przed głównym ołtarzu w katedrze lwowskiej relikwiach bł. Jakuba Strzemię i portrecie kard. Mariana Jaworskiego 12 września abp Mieczysław Mokrzycki przewodniczył Mszy św. za zmarłego kardynała Mariana Jaworskiego. "Był to człowiek, który swoją postawą dbał tutaj o odradzający się Kościół, ale w sposób szczególny o kapłanów, siostry zakonne i tych najbiedniejszych, bo zawsze starał się aby otoczyć troską ludzi najbardziej potrzebujących. I takiego go pamiętamy" - mówił KAI abp Mokrzycki.
- Na wszystkie możliwe sposoby ukazywał słowem i życiem, jak piękny jest człowiek, którego odkupił Jezus Chrystus, nawet jeśli sam tego nie dostrzega, jak piękny jest każdy człowiek w swej pełni, nawet jeśli błądzi - mówił o kalwaryjskim pielgrzymie o. Romuald Kośla OFM.
Mieszkańcy Lubaczowa i okolic będą mieć możliwość pożegnania się z Honorowym Obywatelem Miasta i Gminy, przyjacielem św. Jana Pawła II, byłym metropolitą lwowskim. Trumna z ciałem J.E. Ks. Kardynała Mariana Jaworskiego będzie przywieziona do Lubaczowa we wtorek (8 września).
Po św. Janie Pawle II kardynał Marian Jaworski jest dla mnie drugą ważną postacią jako przewodnik, nauczyciel wiary i cierpliwego znoszenia cierpienia, świadek odrodzenia Kościoła lwowskiego – powiedział KAI ks. Witold Józef Kowalów, redaktor naczelny „Wołania z Wołynia”. Pochodzący z Polski kapłan od 1992 roku służy w Ostrogu, gdzie założył wydawnictwo katolickie. Obecnie przebywa na kwarantannie domowej w Białym Dunajcu.
Uroczystości pożegnania kard. Mariana Jaworskiego rozpoczną się we wtorek 08.09.2020 r. o godz. 15.00 w Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Lubaczowie. W tym dniu zostanie odprawiona Msza św. w intencji zmarłego o godz. 18.00. Natomiast w dniu następnym Msza św. w intencji kardynała zostanie tam odprawiona o godz. 10.00
Kardynał Marian Jaworski do ostatniego tchu był ojcem Kościoła rzymskokatolickiego w Ukrainie, — zaznaczył bp Edward Kawa.
Jak informowaliśmy, 5 września po 22:00 czasu polskiego zmarł biskup senior archidiecezji lwowskiej, 44.arcybiskup metropolita lwowski, ostatni ukraiński kardynał Marian Jaworski.
Czcigodni Księża Biskupi, Kapłani i Osoby Życia Konsekrowanego!
Umiłowani Bracia i Siostry!
Z wielkim żalem, a zarazem z chrześcijańskim poczuciem wdzięczności, zawiadamiam was o śmierci Jego Eminencji, Księdza Kardynała Mariana Jaworskiego, który późnym wieczorem, 5 września 2020 roku w Krakowie, powrócił do Domu Ojca.
Jubileusz 70 – lecia święceń kapłańskich obchodził w bazylice Matki Bożej Anielskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej Ks. kard. Marian Jaworski. Jubilat przybył na modlitwę do miejsca, gdzie przyjął święcenia z rąk abpa metropolity lwowskiego Eugeniusza Baziaka. Kardynałowi towarzyszyli abp Mieczysław Mokrzycki, metropolita lwowski i bp Marian Buczek oraz kapłani, zakonnicy, siostry zakonne, przyjaciele i rodzina.
Arcybiskup senior archidiecezji lwowskiej kard. Marian Jaworski opuścił w środę krakowski Szpital Specjalistyczny im. Dietla, gdzie trafił w nocy z 9 na 10 kwietnia.
Ksiądz Kardynał Marian Jaworski otrzymał Złotą Odznakę Honorową Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski. Odznaczenie podczas uroczystego spotkania wręczyli marszałek Witold Kozłowski i wicemarszałek Łukasz Smółka, również był obecny bp Edward Kawa OFM Conv.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński uhonorował kardynała Mariana Jaworskiego Złotym Medalem Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. Uroczystość wręczenia odbyła się we czwartek 4 kwietnia 2019 roku w Krakowie.
21 sierpnia 92 Urodziny świętuje kardynał Marian Jaworski. 44 arcybiskup metropolita Lwowski i pierwszy kardynał wśród łacińskich arcybiskupów Lwowskich
28 kwietnia 2018 roku kard. Angelo Amato w imieniu Ojca Świętego Franciszka, w Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach, dokonał beatyfikacji Służebnicy Bożej Hanny Chrzanowskiej.
Prezydent Andrzej Duda odznaczył dziś w Krakowie orderem Orła Białego kard. Mariana Jaworskiego, emerytowanego metropolitę lwowskiego, współtwórcę Papieskiej Akademii Teologicznej. Order przyznano "w uznaniu znamienitych zasług dla odbudowy życia religijnego na Kresach Wschodnich, pogłębiania dialogu ekumenicznego oraz za osiągnięcia naukowe w dziedzinie filozofii i teologii".
26 lutego wieczorem w karmelitańskim Centrum Kultury Duchowej w Krakowie odbyła się prezentacja filmu Bogusławy Stanowskiej-Cichoń "Wygnaniec", poświęconego abp. Eugeniuszowi Baziakowi, metropolicie lwowskiemu i krakowskiemu.
W Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II, 21 stycznia 2016 roku odbyła się publiczna dyskusja nad rozprawą naukową ks. dr Andrzeja Bezkorowajnego na temat: „Dialogiczny wymiar wiary w przepowiadaniu kardynała Mariana Jaworskiego”.
Jubileusz parafii i kościoła w Mościskach (obw. Lwowski)
W dniach 24-26 maja we Lwowie odbyła się VII Konferencja Episkopatu Rzymskokatolickiego Ukrainy pod przewodnictwem abpa Mariana Jaworskiego, metropolity Lwowskiego. Do uczestnictwa zostali zaproszeni także ordynariusze z Białorusi, Kazachstanu, Rosji - części Europejskiej i Azjatyckiej oraz z Mołdowy. W Konferencji uczestniczył również Nuncjusz Apostolski w Ukrainie abp Antonio Franko. Z Rzymu przybyli abp Crescenzio Sepe - Sekretarz Kongregacji ds. Duchowieństwa i abp Geraldo Agnelo - Sekretarz Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, a także pracujący w tejże Kongregacji ks. prałat Bolesław Krawczyk.
Rok po przeznaczeniu Ojcem Świętym Janem Pawłem II Apostolskiego administratora archidiecezji w Lubaczowie biskupa Mariana Jaworskiego arcybiskupem i metropolitę Lwowa, 29 lutego Nuncjusz apostolski w ZSRR arcybiskup Francesco Colasuonno w katedrze Lwowskiej uroczyście wręczył nowoprzyznaczonemu arcybiskupowi Marianowi Jaworskiemu paliusz metropolitalny podczas Mszy Świętej, której przewodniczył metropolita.
W ciągu 2-3 czerwca w Lubaczowie (Polska) odbyło się pierwsze po odzyskaniu Kościoła spotkanie pielgrzymów z całej Ukrainy, w liczbie 16 tysięcy, na czele z metropolitą Lwowskim Marianem Jaworskim, biskupem Żytomierskim Janem Pórwińskim, biskupem Kamieniec-Pododlskim Janem Olszańskim, a także biskupami-pomocniczymi Lwowskimi Rafałem Kiernickim i Marcjanem Trofimiakiem z Ojcem Świętym Janem Pawłem ІІ.
Ingres arcybiskupa Mariana Jaworskiego, Metropolity lwowskiego, miał się odbyć 6 kwietnia, jednak Lwowska władza obwodowa zablokowała go, nalegając na tym, żeby pierwszym odbył się Ingres Głowy Grecko-katolickiego Kościoła kardynała Mirosława Lubaczewskiego, który wtedy jeszcze przebywał w Rzymie.
2 marca w obecności nuncjusza Apostolskiego w ZSRR arcybiskupa Franczesco Kołasuono odbyło się uroczyste wyświęcenie na biskupów оо. Rafała Kiernickiego OFM Conv, Jana Olszańskiego MIC i Marcjana Trofimiaka. Głównym konsekratorem był arcybiskup Marian Jaworski,metropolita Lwowski, a spółkonsekratorami - biskup Stanisław Nowak z Częstochowy (Polska) i biskup Tadeusz Kondrusiewicz z Grodna (Białoruś).
Ojciec Święty Jan Paweł ІІ 16 stycznia odnowił działalność archidiecezji Lwowskiej (Wołyński, Iwano-frankowski, Lwowski, Rówieński, Tarnopolski i Czerniowiecki obwody), Żytomierskiej (Żytomierski, Kijowski, Ługański, Połtawski, Sumski, Czerkaski, Czernogowski i Charkowski obwody),oraz Kamieniec-Podolskiej (Winnicki, Dniepropietrowski, Doniecki, Zaporoski, Kirowogradski, Mikolajewski, Odeski, Chersonski, Chmielnicki obwodu i Krymski) diecezji Rzymsko-katolickiego Kościoła na Ukrainie. Było ogłoszono również o istnieniu Grecko-katolickiej Cerkwi na Ukrainie.